بیماریهای ناشی از چاقی
همه ما بهخوبی میدانیم که چاقی پیامدهای خوبی به همراه ندارد. دامنه بیماریهای ناشی از چاقی گسترده است و نمیتوان بدون کاهش وزن، از ایجاد آنها جلوگیری کرد.
افرادی که اضافه وزن بالایی دارند، معمولاً مشکلاتی مانند تنگی نفس، حتی در هنگام انجام فعالیتهای بدنی با شدت کم، تعریق زیاد، اختلالات خواب و خر و پف، قاعدگی در طول خواب شبانه، افزایش خطر ابتلا به فشارخون، بیماریهای قلبی عروقی (مانند سکته مغزی و حمله قلبی)، خوابآلودگی در طول روز و مشکلات مفصلی (درد در ناحیه پشت، زانو و باسن) دارند.
در این مقاله قصد داریم تا مهمترین بیماریهای ناشی از چاقی که احتمال ابتلا به آنان بالا است را برای شما توضیح دهیم.
بیماریهای ناشی از چاقی
بهطورکلی، وزن بیش از حد و کنترل نشده میتواند باعث شود که احتمال ابتلای شما به بیماریهای زیر بیشتر شود:
- دیابت نوع 2
- فشارخون
- بیماریهای قلبی عروقی و سکته مغزی
- برخی از انواع سرطانها
- کبد چرب
- بیماری کلیوی
- آپنه خواب و مشکلات تنفسی
- آرتروز
- مشکلات دوران بارداری
دیابت نوع 2
بیماری دیابت نوع 2 (غیروابسته به انسولین) با قند اضافی (گلوکز) در خون مرتبط است. شاید پیشازاین شنیده باشید که علت اصلی ابتلا به دیابت، ارثی است اما سبک زندگی بهخودیخود میتواند یک عامل بسیار خطرناک برای ایجاد این بیماری باشد. زمانی که شما تغذیه نامناسب دارید و خوراکیهای قندی زیادی مصرف میکنید، دچار اضافهوزن میشوید. این وضعیت، سلولها را نسبت به انسولین مقاومتر میکند و اجازه میدهد قند خون بهجای جذب شدن در شرایط عادی، در گردش خون باقی بماند، در نتیجه قند خون شما بالا میرود. زمانی که برای مدت طولانی قند خون بالا باشد، عمر سلولهای بدن کمتر از حالت عادی میشود و زودتر میمیرند که ممکن است بدن شما نتواند بهسرعت آنها را جایگزین کند.
بهطورکلی افرادی که تغذیه نامناسبی دارند و بهشدت بیتحرک هستند، بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به دیابت نوع 2 قرار دارند. توصیه ما این است که با ورزشکردن و رعایت یک رژیم غذایی مناسب، احتمال ابتلا را خنثی کنید.
فشارخون بالا یکی از مهمترین بیماریهای ناشی از چاقی است
فشارخون در اصل نیرویی که قلب برای فشار دادن خون به دیواره رگها استفاده میکند. قلب باید بتواند خون را در بدن به گردش در آورد و برای این کار باید با نیروی گرانش و همچنین با موانعی که ارگانیسم بدن بر سر راهش قرار میدهد مبارزه کند. بدنی که اضافهوزن دارد به فشار بیشتری نیاز دارد تا از سد ارگانیسمهای خاص رد شود. فشارخون بالا دشمنی پنهان و خاموش است که اگر کاری برای مبارزه با آن انجام نشود، آسیبهای جبرانناپذیری به رگها وارد میکند. این به نوبه خود منجر به بیماریهای جدی در اندامهای مختلف میشود.
قلب: فشارخون بالا به طور مداوم بر روی بطن چپ فشار وارد میکند که میتواند منجر به نارسایی قلبی، تصلب شرایط و حمله قلبی شود.
مغز: آسیب به عروق مغز اغلب باعث سکته میشود.
کلیهها: به دلیل تغییر در عروق کلیه، عملکرد کلیه کاهش پیدا میکند (نارسایی کلیه).
چشم: آسیب به عروق پشت چشم میتواند منجر به اختلال در بینایی و در موارد شدید به کوری شود.
درست است که احتمال ابتلا به فشارخون بالا نیز میتواند تا حدودی وابسته به وراثت باشد اما در بسیاری از موارد، کلیدیترین عامل سبک زندگی ناسالم است. کنترل وزن و استرس میتواند به طور چشمگیری احتمال ابتلا به فشارخون را کاهش دهد.
بیماریهای قلبی عروقی و سکته مغزی
معمولاً چاقی اکتسابی بهخودیخود خطر بیماری قلبی عروقی را افزایش نمیدهد و برخی از عوامل خطر (فشارخون، قند خون، کلسترول) که تحتتأثیر نامطلوب چاقی ایجاد میشوند، نقش سببی دارند. همانطور که در قسمت بالا نیز اشاره شد، قلب عضوی است که وظیفه گردش خون را بر عهده دارد و برای تمام فرایندهای سلولی در بدن ما ضروری است؛ بنابراین سلامت او برای یک زندگی طولانی و سالم ضروری است.
بیماریهای قلبی انواع مختلفی دارند، مانند تنگ شدن رگهای خونی. بیماریهای شایع و جدی (از جمله علل اصلی مرگومیر در همه کشورها) عبارتاند از:
- حمله قلبی
- آریتمی شدید
- نارسایی قلبی
- آنژین صدری
- ایسکمی
سکته مغزی در بهترین حالت ناتوانکننده است، اما اگر سریع اقدامات درمانی انجام نشود، میتواند منجر به مرگ شود (به دلیل اختلال در جریان خون به مغز)، همانطور که در مورد ایسکمی ناشی از لخته خون که جریان خون را مسدود میکند. در موارد دیگر میتواند منجر به خونریزی داخلی شود.
با کاهش وزن، میتوانید از فشارخون بالا و ایجاد پلاک در شریانها که گردش خون را مسدود میکند، جلوگیری کنید.
سرطانها
سرطان زمانی اتفاق میافتد که سلولهای یک عضو، مانند روده بزرگ، به طور غیرطبیعی رشد کنند. سلول سرطانی میتواند از محل اولیه خود به سایر اندامها گسترش پیدا کند و بدن را در معرض خطر جدی قرار دهد. زمانی که فردی دچار اضافهوزن باشد، روند گسترش سلولهای سرطانی، سریعتر صورت میگیرد.
سرطانهای مرتبط با اضافهوزن عبارتاند از:
- سرطان سینه (در زنان بعد از یائسگی)
- روده بزرگ و رکتوم
- کلیه و کیسه صفرا
- کبد
- سرطان آندومتر (پوشش داخلی رحم)
تغذیه نادرست با مصرفی غذاهایی چون گوشت قرمز زیاد، سوسیس و کالباس میتواند باعث شروع برخی از سرطانها شود. عدم فعالیت بدنی بهمرورزمان بدن را ضعیف میکند و روند مبارزه با سرطان کند میشود.
استئاتوز یا کبد چرب
کبد از عضوهای اصلی بدن ماست. عملکردهای آن بهقدری زیاد و پیچیده است که نمیتوان در چند خط توضیح داد. به بیان ساده، این به دستگاه گوارش متصل است، بهعنوان یک پاککننده عمل میکند، گلبولهای قرمز خون و صفرا را تولید میکند که در جذب چربیها ضروری است.
متأسفانه کبد در عین کارایی زیاد، حساس است و بسیار در معرض خطر ازبینرفتن قرار دارد. یک بیماری شایع در افراد دارای اضافهوزن، کبد چرب است که به دلیل تجمع تری گلیسیرید است.
پشت استئاتوز هضم ضعیف چربیها، الکل زیاد، کربوهیدراتها و چربیها وجود دارد. متعادل کردن تغذیه میتواند به بازگرداندن کبد بهاندازه طبیعی در طول زمان کمک کند و آن را کارآمدتر کند.
سایر بیماریهای ناشی از چاقی
بیماری کلیوی، آرتروز و آپنه خواب شرایطی هستند که با چاقی مرتبطاند. در مورد استئوآرتریت که باعث درد مفاصل و سفتی در مفاصل میشود، بهراحتی میتوان دلیل آن را فهمید. اسکلت انسان شکننده است و برای تحمل وزن زیاد ساخته نشده است. مشکلات اضافهوزن بهراحتی به کمر و پشت گسترش مییابد.
آپنه خواب وقفههای غیرارادی در تنفس است که در طول مراحل خواب رخ میدهد. آنها میتوانند به شرایط خاصی مانند انسداد بینی مرتبط باشند، اما اضافهوزن نیز یک علت اساسی است. چربی اضافی در گردن جمع میشود و غبغب را به وجود میآورد، میتواند منجر به محدود شدن دستگاه تنفسی شود و در نتیجه التهاب شود.
کلیهها نیز میتوانند بار کاری خود را تحتفشار قرار دهند. در واقع، ارتباط بین فشارخون بالا و عملکرد کلیه بسیار جالب است.
با فشارخون بالا، رگهای خونی ضخیمتر و باریکتر میشوند. این باریک شدن به رگهای خونی در کلیهها آسیب میرساند و در نتیجه کلیهها ترشح رنین (آنزیم تنظیمکننده فشارخون) را افزایش میدهند که منجر به احتباس سدیم میشود که به نوبه خود فشارخون را افزایش میدهد. متأسفانه این دور باطل در طول زمان مشکلات دیگری نیز به وجود خواهد آورد.
برای اینکه کلیهها کمتر آسیب ببینند، توصیه میشود مصرف نمک، قند را تنظیم کرده و فشارخون را همیشه تحت کنترل داشته باشید.
اضافهوزن در دوران بارداری احتمال ابتلا به دیابت بارداری را افزایش میدهد. از طرفی ممکن است باعث فشارخون بالا شود و در نتیجه مادر مجبور به سزارین باشد.
نتیجهگیری
چاقی مشکلی است که میتواند از سنین پایین ایجاد شود و با الگوهای رفتاری نامناسب در بزرگسالی شدیدتر شود (خوردن زیاد و بد، داشتن یک زندگی بیش از حد بیتحرک، اعتیاد به سیگار یا الکل). به همین دلیل، توصیهای کلیدی این است که همراه با تنظیم رژیم غذایی، برای ارتقای سلامت و مصون ماندن از بیماریهای ناشی از چاقی مانند سکته قلب و مغزی، مشکلات کبدی و کلیوی، فشار و قند خون بالا و… زندگی بدون تحرک را کنار بگذارید و مرتب ورزش کنید.
برای تشخیص چاقی، پزشک معمولا یک معاینه فیزیکی انجام میدهد و آزمایشهایی را توصیه میکند. این آزمونها و آزمایشها به طور کلی عبارتند از:
گرفتن سابقه سلامتی: تاریخچه وزن، تلاشهای کاهش وزن، فعالیت بدنی و عادات ورزشی، الگوهای غذا خوردن و کنترل اشتها و غیره.
یک معاینه فیزیکی عمومی
محاسبه BMI
اندازه گیری دور کمر
ایجاد تغییر در رژیم غذایی
انتخاب مواد غذایی سالم
افزایش فعالیت بدنی
تغییر زندگی گذشته
نتایج دوره:
مصاحبه با تعدادی از قهرمانان کاهش وزن ما رو ببینید و با تجربه اونا کاهش وزن سریعتری رو تجربه کنید.
دیدگاه کاربران