بیماری مزمن کلیوی و علائم شایع

بیماری مزمن کلیه بدتر شدن قدیمی و پیشرونده عملکرد کلیه است. علائم به آهستگی و در مراحل پیشرفته ایجاد می‌شود. تشخيص براساس آزمايشات عملكرد كليه است كه گاهي اوقات بيوپسي كليه را به دنبال دارد. درمان عمدتاً شامل مدیریت اختلالات مایع و الکترولیت، کنترل فشار خون، درمان کم خونی، انواع مختلف دیالیز و پیوند کلیه است. در مراحل اولیه این بیماری، می‌تواند علائم یا نشانه‌های کمی داشته باشید. احتمال دارد تا زمانی که این بیماری پیشرفت نکرده است، متوجه بیماری مزمن کلیوی خود نشوید.

درمان بیماری مزمن کلیوی موجب کاهش سرعت آسیب کلیه می‌شود و معمولاً با کنترل علت همراه است. اما، حتی کنترل علت می‌تواند از پیشرفت آسیب کلیه جلوگیری کند. بیماری مزمن کلیه هم‌چنین در مرحله نهایی می‌تواند تا نارسایی کلیه پیشروی کند که بدون فیلتر مصنوعی (دیالیز) یا پیوند کلیه کشنده است.

علائم بیماری مزمن کلیوی    

بسته به شدت آن، برخی از علائم نشان دهنده‌ی عدم فعالیت بخشی از کلیه می‌شود، برخی از این علائم عبارتند از:

• حالت تهوع.
• استفراغ.
• از دست دادن اشتها.
• خستگی و ضعف.
• مشکلات خواب.
• کم و بیش ادرار کردن.
• کاهش تیزبینی ذهنی.
• گرفتگی عضلات.
• تورم پا و مچ پا.
• پوست خشک و خارش‌دار.
• فشار خون بالا که کنترل آن دشوار است.
• تنگی نفس، اگر مایع در ریه‌ها جمع شود.
• درد قفسه سینه، اگر مایع در اطراف دیواره قلب جمع شود.

علائم و نشانه‌های بیماری کلیوی اغلب غیر‌اختصاصی هستند. این بدان معنی است که آن‌ها همچنین می‌توانند توسط بیماری‌های دیگر ایجاد شوند. از آن‌جایی که کلیه‌های شما قادر به جبران عملکرد از دست رفته هستند، می‌تواند علائم و نشانه‌ها را تا زمانی که آسیب جبران ناپذیری رخ ندهد، ایجاد نکنید.

علل اصلی بیماری مزمن کلیوی چیست؟

دیابت و فشار خون بالا مسئول دو سوم موارد بیماری مزمن کلیوی هستند.

دیابت: دیابت زمانی رخ می دهد که قند خون بیش از حد بالا بماند. با گذشت زمان، قند خون کنترل نشده می‌تواند به بسیاری از اندام‌های بدن از جمله کلیه‌ها و قلب و عروق خونی، اعصاب و چشم‌ها آسیب برساند.

فشار خون بالا: فشار خون بالا زمانی رخ می‌دهد که فشار خون در برابر دیواره‌ی رگ‌های خونی شما افزایش می‌یابد. اگر فشار خون بالا کنترل نشود، می‌تواند عامل اصلی حملات قلبی، سکته مغزی و بیماری مزمن کلیوی باشد. همچنین بیماری مزمن کلیه می‌تواند باعث فشار خون بالا شود.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

در صورت داشتن علائم بیماری کلیوی با پزشک خود قرار ملاقات بگذارید. تشخیص زودهنگام می‌تواند از پیشرفت بیماری کلیوی و آسیب‌های جدی جلوگیری کند. اگر شرایط پزشکی دارید که خطر ابتلا به بیماری کلیوی را افزایش می‌دهد، پزشک می‌تواند فشار خون و عملکرد کلیه را با آزمایش ادرار و خون در طول بازدید از مطب کنترل کند. از پزشک خود بپرسید که آیا این آزمایشات برای فرد ضروری است یا خیر.

سایر شرایطی که بر کلیه تأثیر می گذارد چیست؟

گلومرولونفریت: گلومرولونفریت گروهی از بیماری‌هاست که باعث التهاب و آسیب به واحدهای فیلتر کننده کلیه می‌شود. این اختلالات سومین نوع شایع بیماری کلیوی هستند.

بیماری های ارثی

بیماری کلیه پلی کیستیک یا PKD یک بیماری ارثی شایع است که باعث ایجاد کیست‌های بزرگ در کلیه‌ها و آسیب به بافت اطراف می‌شود. ناهنجاری‌های کلیه و مجاری ادراری قبل از تولد: ناهنجاری‌هایی که با رشد نوزاد در رحم مادر رخ می‌دهد.

بیماری‌های خودایمنی

زمانی که سیستم دفاعی بدن، یعنی سیستم ایمنی، بر ضد بدن می‌چرخد، به آن بیماری خود ایمنی می‌گویند. نفریت لوپوس یکی از این بیماری‌های خود ایمنی است که منجر به التهاب (تورم یا زخم) عروق خونی کوچکی می‌شود که مواد زائد را در کلیه فیلتر می‌کنند.

علل دیگر

انسدادهای ناشی از سنگ کلیه یا تومور می‌تواند باعث آسیب کلیه شود. بزرگ شدن غده پروستات در مردان یا عفونت‌های مکرر ادرار نیز می‌تواند باعث آسیب کلیه شود.

اگر پزشک شما به بیماری مزمن کلیوی مشکوک شود چه اتفاقی می‌افتد؟

پزشک می‌خواهد تشخیص دقیق را مشخص کند و عملکرد کلیه را برای کمک به برنامه‌ریزی درمان بررسی کند. پزشک این آزمایشات خون و ادرار را انجام خواهد داد:

تست ادرار نسبت آلبومین به کراتین

آلبومین پروتئینی است که نباید در ادرار یافت شود و نشان دهنده مشکلات عملکرد کلیه است.

آزمایش خون برای کراتینین

این آزمایش تعیین می‌کند که آیا کراتینین بیش از حد، یک ماده زائد، در خون وجود دارد.

تست های اضافی

پزشک شما احتمال دارد یک سی‌تی‌اسکن برای گرفتن تصویری از کلیه‌ها و مجاری ادراری انجام دهد تا هرگونه مشکل ساختار کلیه یا دستگاه ادراری را تشخیص دهد. با استفاده از این آزمایش، آن‌ها می‌توانند تشخیص دهند که کلیه‌های شما خیلی بزرگ یا کوچک هستند یا مشکلاتی مانند سنگ کلیه یا تومور دارند.

آن‌ها همچنین احتمال دارد نمونه برداری از کلیه را برای بررسی نوع خاصی از بیماری کلیوی، مشاهده میزان آسیب کلیه و کمک به برنامه ریزی درمان انتخاب کنند. در طی این روش، پزشک قطعات کوچکی از بافت کلیه را برمی دارد و زیر متر به آن‌ها نگاه می‌کند.

برای کاهش بیماری مزمن کلیوی لازم است؟

نحوه‌ی دستورالعمل‌های مربوط به داروهای بدون نسخه را از پزشک خود بپرسید. هنگام استفاده از مسکن‌های بدون نسخه، مانند آسپرین، ایبوپروفن (ادویل، موترین IB، سایرین) و استامینوفن (تیلنول، سایرین)، دستورالعمل‌های روی بسته را حتما مطالعه کنید. مصرف بیش از حد مسکن‌ها برای مدت طولانی می‌تواند منجر به آسیب کلیه شود.

وزن سالم خود را حفظ کنید. اگر وزن مناسبی دارید، آن را با فعالیت بدنی در بیشتر روزهای هفته حفظ کنید. اگر نیاز به کاهش وزن دارید، با پزشک خود در مورد استراتژی‌های کاهش وزن سالم صحبت کنید.

سیگار کشیدن می‌تواند به کلیه‌ها آسیب برساند و آسیب کلیوی موجود را بدتر کند. اگر سیگاری هستید، با پزشک خود در مورد راهکارهای ترک سیگار صحبت کنید.

شرایط پزشکی خود را با کمک پزشک خود مدیریت کنید. اگر بیماری یا شرایطی دارید که خطر ابتلا به بیماری کلیوی را افزایش می‌دهد، با پزشک خود برای کنترل آن‌ها همکاری کنید. از پزشک خود در مورد آزمایشات برای بررسی علائم آسیب کلیه بپرسید.