شکر تصفیه شده: دوست یا دشمن سلامتی؟
شکر تصفیه شده در بسیاری از مواد غذایی مانند انواع شکلات، کیک و نوشیدنی‌ها استفاده می‌شود. این ترکیب اگرچه شیرینی لازم را برای مواد خوراکی تأمین می‌کند، استفاده مداوم آن سبب بروز مشکلات سلامتی همچون دیابت نوع 2، چاقی و بیماری‌های قلبی عروقی می‌شود. در این مقاله با بررسی شکر تصفیه شده و راه‌های کنترل مصرف آن آشنا می‌شوید.
تفاوت شکر تصفیه شده و طبیعی
شکر طبیعی که در انواع میوه‌ها، مواد لبنی و سبزیجات یافت می‌شود حاوی مواد مغذی مانند انواع فیبر، ویتامین‌ها و مواد معدنی است. این ترکیبات نقش مهمی در سلامتی بدن داشته و با کاهش جذب قند، سبب کنترل قند خون می‌شوند. در نقطه مقابل شکر تصفیه شده از فرآوری موادی مانند نیشکر و چغندر قند به دست می‌آید. با فرآوری این ترکیبات مواد مغذی موردنیاز بدن از شکر حذف شده و در نتیجه سلامت فرد را در معرض خطر قرار می‌دهد.
شکر تصفیه شده چگونه تولید می‌شود؟
شکر سفید یا همان شکر تصفیه شده عموما از نیشکر یا چغندر قند به دست می‌آید. مراحل فرآوری آن را در ادامه می‌بینید.
- استخراج: در ابتدا این دو ماده شسته می‌شوند و پس از قطعه قطعه شدن در آب داغ قرار می‌گیرند، این امر سبب استخراج ماده قندی می‌شود.
- خالص‌سازی: از آنجایی که ترکیب استخراجی حاوی ناخالصی است نیاز است که تغییراتی بر روی آن انجام شود. ماده قندی پس از فیلتر شدن و جداسازی بسیاری از ترکیبات مفید، به شکل شربت درمی‌آید.
- تبخیر: زمانی که ماده قندی بدون ناخالصی آماده می‌شود، با استفاده از حرارت تغلیظ می‌شود و آب موجود در آن از بین می‌رود.
- تشکیل کریستال: ماده تغلیظ شده با کریستال‌های اولیه‌ای از شکر ترکیب می‌شوند و پس از مدتی تبدیل به کریستال‌های بزرگتری می‌شوند.
- خشک کردن: پس از جداسازی کریستال‌های تشکیل شده از مایع باقی مانده، این ترکیب خشک می‌شود تا در نهایت شکر مورد نظر به دست آید.
معایب شکر تصفیه شده
شکر سفید در انواع مواد غذایی مورد استفاده قرار می‌گیرد و در رژیم غذایی ما نقش عمده‌ای ایفا می‌کند. در نتیجه کنترل میزان مصرف آن نیازمند توجه است تا منجر به مشکلات سلامتی نشود. برای مثال استفاده زیاد از این نوع مواد قندی به خصوص در نوشیدنی‌ها، سبب چاقی مفرط در ناحیه شکم می‌شود. این امر خود ریسک ابتلا به دیابت و بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهد.
به علاوه مصرف بیش از حد مواد قندی سلامت دهان و دندان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. زیرا حضور مواد قندی سبب تجمع باکتری در دندان و ایجاد حفرات می‌شود. همچنین مطالعاتی اثر مصرف زیاد شکر سفید را بر ابتلا به کبد چرب نشان می‌دهند. استفاده مداوم از این ترکیبات فیبروز کبدی و یا حتی سرطان کبد را در پی دارد. از آنجایی که مصرف ترکیبات حاوی این نوع شکر باعث ایجاد اختلال در سطح قند خون می‌شود، این امر می‌تواند بر روی حالت روحی افراد نیز تأثیر منفی داشته باشد.
پرهیز از مصرف شکر تصفیه شده
از آنجایی که شکر تصفیه شده در بسیاری از مواد غذایی مورد استفاده قرار می‌گیرند لازم است تا با شناسایی آن‌ها، از مصرفشان در رژیم غذایی خود پرهیز نماییم. وجود هر کدام از اسامی شکر نیشکر، کارامل، گلوکز، مالتوز و دکستروز بر روی بسته‌بندی مواد غذایی نشان دهنده وجود شکر سفید است. در ادامه لیستی از این مواد را می‌بینید.
- نوشیدنی‌های غیرطبیعی
- شیرینی و شکلات
- محصولات کنسرو شده
- انواع سس
- مواد غذایی آماده مانند فست‌فود
جایگزین‌های طبیعی شکر تصفیه شده
استفاده از مواد قندی در رژیم غذایی اجتناب ناپذیر است. با انتخاب سالم و درست این ترکیبات می‌توان سلامت عمومی بدن را ارتقا داد. برخی از جایگزین‌های طبیعی شکر تصفیه شده شامل عسل، خرما، شیره افرا و میوه‌های قندی مانند سیب هستند. البته باید توجه داشت که استفاده از این ترکیبات طبیعی نیز باید به صورت کنترل شده‌ای صورت گیرد. اگرچه مواد قندی طبیعی حاوی ترکیبات مورد نیاز بدن هستند اما مصرف بیش از حد آن‌ها سبب افزایش قند خون می‌شود. به طور کلی برای یک بزرگسالان توصیه می‌شود تا حدود 25 گرم (6 قاشق چای‌خوری) از مواد قندی در طی یک روز استفاده کند.
زمان مناسب مصرف مواد قندی
صرف نظر از اینکه از چه نوع ماده قندی (طبیعی یا تصفیه شده) استفاده می‌کنید، بهتر است که به زمان مصرف آن در طی شبانه روز نیز توجه نمایید. به طور کلی هنگامی که معده خالی باشد جذب مواد قندی در بدن افزایش می‌یابد و خطرات نام برده شده می‌توانند به طور جدی‌تری بروز نمایند. در نتیجه بهتر است که مصرف مواد غذایی حاوی شکر را پس از بیدار شدن از خواب و یا هنگامی که احساس گرسنگی می‌کنید محدود نمایید.
کلام آخر
استفاده از شکر در زندگی روزمره اجتناب ناپذیر است. انواع مختلفی از شکر تصفیه شده و طبیعی در مواد غذایی مورد استفاده قرار می‌گیرد که هرکدام دارای معایب و مزیت‌های مختلف هستند. با انتخاب هوشمندانه این ترکیبات در رژیم غذایی خود می‌توان بهبود سلامت بدن و همچنین جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های مختلف را تضمین کرد.
از آنجایی که استویا همانند شکر تصفیه شده تحت فرآوری‌های زیادی قرار می‌گیرد و هنوز اثرات بلند مدت آن بر سلامتی به طور دقیق مورد بررسی قرار نگرفته است، بهتر است که مصرف آن را محدود نمایید.
نتایج دوره:
مصاحبه با تعدادی از قهرمانان کاهش وزن ما رو ببینید و با تجربه اونا کاهش وزن سریعتری رو تجربه کنید.
دیدگاه کاربران