نمک کم سدیم چیست و چه خواصی دارد؟

نمک کم سدیم یک نمک خوراکی با محتوای سدیم کاهش‌یافته است و به افرادی که بنا به دلایل مختلف نیاز به رژیم غذایی کم سدیم دارند، پیشنهاد می‌شود. از آنجایی که مصرف بالای نمک باعث ورم بدن می‌شود، بسیاری از افرادی که رژیم می‌گیرند به دنبال جایگزین مناسب برای نمک هستند تا بهتر به تعادل وزن برسند. به همین جهت به دنبال مصرف نمک کم سدمی هستند. اما آیا این نمک برای همه مناسب است و ضرری ندارد؟ بیایید باهم بررسی کنیم.

سدیم چیست؟

سدیم یک ماده معدنی ضروری است که به حفظ تعادل طبیعی مایعات در بدن و حفظ عملکرد صحیح سیستم عصبی کمک می‌کند؛ بنابراین یک عنصر کاملاً ضروری است، اما، اگر در تعادل نباشد، می تواند موارد منع مصرف مختلفی برای بدن ما داشته باشد. از جمله موارد اصلی افزایش فشار خون، احتباس بیش از حد آب و مشکلات قلبی است، اما به ویژه برای زنان در دوران یائسگی، نمک اضافی در رژیم غذایی مضر است و به متابولیسم استخوان‌ها آسیب می‌رساند و در نتیجه بیماری مفاصل ایجاد می‌شود. سدیم به طور طبیعی در نمک خوراکی و غذاهای فراوری شده وجود دارد.

همچنین بخوانید: مضرات مصرف نمک زیاد چیست؟

نمک کم سدیم چیست؟

نمک کم سدیم نوع خاصی از نمک است که در آن عنصر تشکیل‌دهنده آن، یعنی کلرید سدیم که معمولاً در نمک خوراکی وجود دارد، تا حد زیادی با کلرید پتاسیم جایگزین می‌شود.

در نمک کم سدیم مقدار سدیم نباید از 35% تجاوز کند (تقریباً 13.6 گرم در هر 100 گرم محصول) و نسبت پتاسیم به سدیم باید حداقل 1.5/1 باشد.

نوع نمک کم سدیم می تواند تا 75 درصد کمتر از نمک معمولی سدیم داشته باشد. به همین دلیل است که این نمک اغلب در رژیم‌های غذایی کم سدیم یا در درمان رژیم غذایی فشار خون توصیه می‌شود.

خواص غذایی نمک کم سدیم چیست؟

در نمک کم سدیم، سطح سدیم می تواند تا 75 درصد کمتر از نمک معمولی باشد. سازمان بهداشت جهانی (WHO) توصیه می‌کند که بیش از 2 گرم سدیم در رژیم غذایی روزانه مصرف نکنید که معادل تقریباً 5 گرم نمک خوراکی (بیشتر یا کمتر یک قاشق چای‌خوری) است.  بنابراین انتخاب نمک کم سدیم می تواند در این جهت بسیار مفید باشد. علاوه بر این، هنگام محاسبه مصرف روزانه نمک، باید کلرید سدیم موجود در غذاها (به عنوان مثال، نان، شیر، تخم مرغ، پنیر و غیره) و آنچه در غذاهای فراوری شده (کنسرو، سوسیس و…) وجود دارد را نیز در نظر گرفت. جایگزین‌کردن نمک خوراکی با نمک کم سدیم، از افزودن نمک بیشتر به غذاهای خود اجتناب می‌کنید و همچنین پیشگیری می‌کنید.

در واقع، در یک رژیم غذایی سالم، مقدار نمک نباید از آستانه‌ای که سازمان جهانی بهداشت نشان می‌دهد بیشتر شود. این امر به ویژه در شرایط خاص مثل فشار خون بالا یا نارسایی وریدی و باردار هستید (برای کاهش تمایل به احتباس آب) یا اضافه‌وزن توصیه می‌شود.

بنابراین، جایگزینی نمک معمولی با نمک کم سدیم مزایای سلامتی زیادی دارد، اما مهمتر از همه این امکان را به شما می‌دهد تا پتاسیم را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. این ماده معدنی بسیار مفید برای ارگانیسم و ​​یکی از موجودترین و فعال‌ترین مواد معدنی در زندگی سلولی است. عملکردهای زیادی از جمله عملکرد صحیح کلیه، انتقال تکانه‌های عصبی و تنظیم ضربان قلب را انجام می‌دهد.

چه زمانی نباید نمک کم سدیم مصرف کرد؟

در صورت استفاده برای مقاصد درمانی، نمک کم سدیم باید فقط با تجویز پزشکی و با نظارت مداوم پزشکی مصرف شود. در واقع، آسیب‌شناسی‌های مختلفی از جمله نارسایی کلیه وجود دارد که توانایی بدن ما را برای کاهش حضور پتاسیم کاهش می‌دهد؛ بنابراین افزایش مصرف این ماده معدنی با استفاده از نمک کم سدیم می تواند منجر به بروز خطرات سلامتی حتی جدی شود.

منع مصرف خاصی در استفاده از نمک کم سدیم وجود ندارد. با این حال، همیشه ایده خوبی است که به مقادیر توصیه شده توسط WHO پایبند باشید، حتی اگر در این مورد ممکن است با توجه به مقدار کم سدیم موجود در آن (حدود 75٪ کمتر) چند گرم اضافی به خود بدهید.

در نهایت، اگر از آسیب‌شناسی خاصی رنج می‌برید یا از دارودرمانی خاصی استفاده می‌کنید، توصیه می‌شود از پزشک خود راهنمایی بخواهید.

ورزشکاران

هم سموم و هم بسیاری از نمک‌های معدنی با عرق از بین می‌روند. اینها باید با تغذیه دوباره پر شوند. نمک کم سدیم مکمل نمک خوبی نیست. به همین جهت اگر به صورت حرفه‌ای ورزش می‌کنید، باید در خصوص تغییرات رژیم غذایی که شامل نمک نیز می‌شود، با متخصص تغذیه مشورت کنید.

بیماران تحت درمان دارویی

کسانی که از داروهای دیورتیک نگهدارنده پتاسیم یا مهارکننده‌های ACE استفاده می‌کنند، از استفاده از نمک کم سدیم (غنی از پتاسیم) سودی نمی‌برند. در واقع، پتاسیم بیش از حد می تواند اثر داروها را خنثی کند یا مشکلاتی را در سیستم دفع ایجاد کند. به همین جهت به طور کلی این نمک پیشنهاد نمی‌شود.

بیماری‌های مزمن

استفاده از نمک کم سدیم برای کسانی که از موارد زیر رنج می‌برند منع مصرف دارد:

• نارسایی کلیه
• دیابت شیرین
• نارسایی قلبی

در این موارد، توصیه می‌شود برای استفاده مسئولانه از نمک کم سدیم با پزشک یا متخصص تغذیه تماس بگیرید.

جایگزین نمک خوراکی     

راه‌حل‌های دیگری نیز وجود دارد که به شما امکان می‌دهد بدون به خطر انداختن سلامت قلب و عروق با نمک یا پتاسیم بیش از حد، غذاهای خوشمزه و لذیذی داشته باشید. اینها جایگزین‌های معتبری برای نمک سفره برای طعم دادن به غذاهای شما هستند.

ادویه‌ها:پاپریکا، زردچوبه، جوز هندی، میخک، فلفل سیاه و فلفل چیلی و غیره.

برخی سبزیجات معطر: ریحان، جعفری، پیازچه، رزماری، مریم‌گلی، پونه کوهی، مرزنجوش و همه گیاهان معمولی اسکراب مدیترانه‌ای؛ سیر و پیاز تازه، خشک یا پودر شده.