ویتامین K و فواید آن برای بدن
ویتامین K متعلق به گروه ویتامین‌های محلول در چربی است، به این معنی که در چربی‌ها حل می‌شوند و برای لخته شدن خون، فرایندی که برای ترمیم زخم‌ها و جلوگیری از خونریزی (ازدست‌دادن خون) ضروری است.
ویتامینK برای بدن ما یک عملکرد بسیار مهم دارد و آن انعقاد خون است. در واقع ویتامینK باعث ترشح آنزیمی می‌شود که روی پروتئین‌ها اثر می‌گذارند تا باعث انعقاد خون شوند. کمبود این ویتامین که البته به‌ندرت اتفاق می‌افتد (معمولاً به دنبال بیماری‌هایی که مانع از جذب روده‌ای می‌شوند یا درمان‌های طولانی‌مدت با آنتی‌بیوتیک‌ها رخ دهد) منجر به خونریزی می‌شود. ویتامین K نقش اصلی را برای سلامت سیستم قلبی عروقی ایفا می‌کند، زیرا خطر کلسیفیکاسیون در رگ‌های خونی و تشکیل پلاک آترواسکلروتیک (تصلب شرایین) را کاهش می‌دهد.
انواع ویتامین K
دو نوع ویتامین کا وجود دارد که هر دو در لخته شدن خون نقش دارند:
ویتامین K1 ( فیلوکینون )
K1 شکل طبیعی ویتامینی است که از طریق غذا دریافت می‌شود. این عمدتاً در سبزیجات برگ سبز وجود دارد و به طور فعال در حفظ سیستم انعقاد خون شرکت می‌کند. همچنین به جلوگیری از کلسیفیکاسیون در شریان‌ها کمک می‌کند و به استخوان‌ها اجازه می‌دهد کلسیم را حفظ کرده و به‌درستی رشد کنند.
ویتامین K2 ( مناکینون ):
K2 در داخل ارگانیسم تولید می‌شود (تولید درون‌زا) که از فرم K1 شروع می‌شود، توسط باکتری‌هایی که معمولاً در روده وجود دارند. همچنین در غذاهای تخمیر شده مانند پنیر، تخم‌مرغ و کره یافت می‌شود. ویتامین K2 ویتامینی است که به نظر می‌رسد فواید سلامتی بیشتری دارد زیرا در مقایسه با ویتامین K1، اثر محافظتی بیشتری در برابر بیماری‌های قلبی عروقی و دژنراتیو سیستم عصبی دارد.
چقدر ویتامین K مصرف کنیم؟
برای جلوگیری از کمبود ویتامینK1، توصیه می‌شود روزانه حداقل دویست گرم سبزیجات مصرف کنید. علاوه بر این، مصرف غذاهای تخمیر شده (ماست و پنیر) به‌صورت روزانه مطلوب است تا مقدار مشخصی ویتامین K2 نیز وارد بدن شود. تأمین دومی باید با تولید آن توسط باکتری‌های روده‌ای موجود در بدن تضمین شود (تولید درون‌زا). بااین‌حال، تعادل اغلب موجود بین گونه‌های باکتری‌ها (دیسبیوز) می‌تواند تولید آنها را تغییر دهد و آن را ناکافی کند.
ویتامین k در چه غذاهایی وجود دارد؟
مهم‌ترین منابع طبیعی ویتامین K1 سبزیجات برگ سبز هستند:
- اسفناج
- کلم‌ها
- کلم بروکلی
- کاهو
همچنین در حبوبات، روغن‌های گیاهی، میوه‌ها (زغال اخته، توت‌فرنگی، کیوی، انجیر) و به میزان کمتری در برخی از غذاهای با منشأ حیوانی (گوشت، تخم‌مرغ، جگر) وجود دارد. از سوی دیگر، محصولات تخمیر شده مانند پنیر و ماست کامل حاوی ویتامینK2 هستند، البته در مقادیر کمتر. بااین‌حال، درحالی‌که تنها 10 درصد از ویتامین K1 موجود در غذا جذب می‌شود، ویتامین K2 موجود در غذا تقریباً به طور کامل جذب می‌شود.
کمبود ویتامین K چه مشکلاتی ایجاد می‌کند؟
کمبود ویتامین کا ممکن است در نوزادان یا در 2 تا 3 ماه اول زندگی به شرح زیر رخ دهد:
- کاهش انتقال از مادر به جنین در دوران بارداری
- شیر مادر کم می‌شود.
- فلور باکتریایی روده نوزاد تازه‌متولدشده هنوز رشد نکرده است
کاهش میزان ویتامین K باعث خونریزی می‌شود:
- خونریزی از غشاهای مخاطی
- ازدست‌دادن خون در روده و ناف
- خونریزی‌های مغزی، شدید اما نادر
عواقب کمبود ویتامین K در کودکان و نوزدان
درصورتی‌که ویتامینK در یک نوزاد تازه‌متولدشده بسیار کم باشد، مشکلات خاصی در هفته اول زندگی رخ نوزاد می‌دهند، به طور مؤثری با تجویز یک دوز واحد (عضلانی، مؤثرترین) یا چندگانه (خوراکی) ویتامین K بلافاصله پس از تولد پیشگیری می‌شوند.
اگر شیر مادر از نظر ویتامین کا فقیر باشد ، پیشگیری در بدو تولد نیز خطر خونریزی دیررس را کم می‌کند که می‌تواند بین ماه اول تا سوم در نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، لازم باشد.
علاوه بر این، سطح ویتامین کا در کودکان و بزرگسالان مبتلا به بیماری‌های مزمنی که ظرفیت جذب روده را کاهش می‌دهند، مانند کولیت اولسراتیو، فیبروز کیستیک یا بیماری سلیاک و همچنین به دنبال درمان طولانی‌مدت با آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند پایین باشد. سطوح بسیار پایین نیز می‌تواند در افراد مسن مبتلا به فیبریلاسیون دهلیزی یا سایر مشکلات قلبی رخ دهد یا از ترومبوز وریدی (تشکیل لخته در رگ‌های خونی) رنج می‌برند و بنابراین تحت درمان ضدانعقاد هستند. داروهایی که اثر ضدانعقادی دارند (مثلاً وارفارین)، در واقع با مسدودکردن فعالیت این ویتامین، لخته شدن خون را کاهش می‌دهد. در این موارد، نظارت منظم بر سطح انعقاد توصیه می‌شود. سطوح بسیار پایین ویتامین K می‌تواند باعث خونریزی (ازدست‌دادن خون) و خونریزی در درجات مختلف شود:
- خونریزی بینی
- خونریزی از لثه
- کبودی
- خونریزی مغزی شدید
کمبود ویتامین K همچنین باعث:
- ضعیف شدن استخوان‌ها
- پوکی‌استخوان
- افزایش خطر شکستگی
- از سوی دیگر، یک رژیم غذایی متعادل هرگز منجر به کمبود ویتامین K نمی‌شود.
- بیش از حد ویتامین K
هیچ نشانه‌ای مبنی بر مضر بودن ویتامین کا بیش از حد وجود ندارد، مگر در مورد مصرف داروهای ضدانعقاد. در این حالت، ویتامین K اضافی حاصل از غذا می‌تواند اثر دارو را خنثی کند؛ بنابراین توصیه می‌شود مصرف روزانه ویتامین K را با محدودکردن مصرف غذاهای غنی از آن کنترل کنید.
ویتامین K و بارداری
هیچ نشانه‌ای وجود ندارد که نشان دهد مصرف بیشتر یا کمتر ویتامین K در دوران بارداری موردنیاز باشد. اما نکته‌ای که در اینجا مهم است این است که باید به استفاده از داروهای ضدانعقاد توجه شود”دیکومارولیک” خوراکی (مانند وارفارین) که فعالیت ویتامین کا را مسدود می‌کند.
این داروها از جفت عبور می‌کنند و باعث ایجاد ناهنجاری در جنین می‌شوند (تراتوژن). تجویز بین هفته ششم و دوازدهم بارداری ممکن است باعث بروز ناهنجاری‌های جنینی (جنین وارفارین) شود که به شکل کاهش رشد بینی، چشم یا جمجمه، کاهش بینایی یا عقب‌ماندگی ذهنی در درجات مختلف ظاهر می‌شود. سایر عوارض می‌تواند افزایش خطر سقط جنین، مردن به دنیا آمدن نوزاد ، مشکلات عصبی نوزاد و خونریزی جنین و مادر باشد.
سلامت استخوان
سلامت شناختی
سلامت قلب
شایع‌ترین علائم کمبود این ویتامین عبارتند از:
– طولانی‌تر شدن زمان لازم جهت لخته شدن خون
– خونریزی
– کاهش تراکم استخوانی و یا پوکی استخوان
مسمومیت با این ویتامین نادر است. اگرچه مسمومیت به دنبال مصرف مقادیر بیش از حد مجاز مکمل‌های حاوی این ویتامین ممکن است رخ دهد.
آنتی‌بیوتیک‌ها.
داروهای ضدتشنج.
داروهایی که از جذب چربی جلوگیری می‌کنند.
مصرف همزمان ویتامین کا با داروی رقیق‌کننده خون وارفارین می‌تواند منجر به کاهش اثرات ضدانعقادی وارفارین شود.
اندام جدیدت رو بساز
با متد نورون درمانی کاهش وزن اندام برتر یاد میگیری به صورت ریشه ای وزن کم کنی. کافیه جلسه مشاوره خودت رو رزرو کنی تا ظرف 3 ماه آینده یک بار برای همیشه وزن کم کنی!
نتایج دوره:
مصاحبه با تعدادی از قهرمانان کاهش وزن ما رو ببینید و با تجربه اونا کاهش وزن سریعتری رو تجربه کنید.
دیدگاه کاربران