پوکی استخوان : چه چیزهایی باید درباره این بیماری بدانید!

پوکی استخوان (از دست دادن استخوان) یک بیماری اسکلتی است که در آن ماده استخوانی به طور فزاینده‌ای تجزیه می‌شود. در نتیجه، استخوان‌ها به طور فزاینده‌ای ناپایدار و شکننده می‌شوند. در کشور میلیون‌ها نفر به ویژه زنان مسن پوکی استخوان رنج می‌برند. ما در این مقاله به بررسی هر آنچه که باید در مورد علت، علائم، درمان و پیشگیری از پوکی استخوان بدانید پرداخته‌ایم با ما همراه باشید.

پوکی استخوان چیست؟

استخوان‌های بدن از بدن ما حمایت و محافظت می‌کنند. استخوان‌ها از یک چارچوب تشکیل شده‌اند که به آن‌ها شکل و ثبات می‌دهد (ماتریکس) و مواد معدنی مختلفی در آنها ذخیره می‌شود (عمدتاً کلسیم و فسفات). این مواد باعث می‌شود آن‌ها متراکم‌تر و پایدارتر شوند. به منظور انطباق با شرایط در حال تغییر، استخوان‌ها به طور مداوم ساخته و شکسته یا بازسازی می‌شوند.

استئوبلاست‌ها سلول‌هایی هستند که وظیفه ساختن استخوان‌ها را بر عهده دارند و استئوکلاست‌ها سلول‌هایی هستند که مواد استخوانی را تجزیه می‌کنند و مواد معدنی موجود در آن را آزاد می‌کنند. برای مثال، اگر در طول رشد یا به دلیل افزایش استرس در حین ورزش یا کار، به استخوانی پایدارتر نیاز باشد، فرآیندهایی که استخوان را تشکیل می‌دهند غالب می‌شوند. اگر استرس کافی وجود نداشته باشد، از دست دادن استخوان غالب است، برای مثال در بیمارانی که برای مدت طولانی در بستر هستند. حتی با کمبود کلسیم، چه به دلیل سوء تغذیه و چه بعد از بارداری به دلیل تهیه شیر برای نوزاد، گاهی اوقات فرآیندهای تخریب استخوان غالب می‌شود تا کلسیم از ماده استخوانی در دسترس باشد.

تا حدود 35 سالگی، توده استخوانی به طور معمول بیشتر از تجزیه می‌شود. از 35 سالگی به تدریج تحلیل رفتن استخوان غالب می‌شود و با افزایش سن تسریع می‌یابد. افراد سالم و مسن سالانه حدود 0.5 تا 1 درصد از توده استخوانی خود را از دست می‌دهند. تأثیرات دیگر، مانند ورزش نکردن، بیماری‌های مرتبط با هورمون یا برخی داروها، اغلب باعث می‌شود که تشکیل استخوان مهار شود و یا تحلیل استخوان تقویت شود. هنگامی که توده استخوانی به زیر سطح معینی می‌رسد، پوکی استخوان ایجاد می‌شود. در موارد شدید، بیماران تا شش درصد از توده استخوانی خود را در سال از دست می‌دهند. در پوکی استخوان، ساختار حمایت کننده در استخوان به طور  فزاینده‌ای مواد خود را از دست می‌دهد.

چه کسانی تحت تأثیر پوکی استخوان قرار می‌گیرد؟

پوکی استخوان معمولا در سنین بالا اتفاق می‌افتد. بین جنسیت‌ها تفاوت وجود دارد. تقریباً زنتن بعد از یائسگی و مردان با افزایش سن دچار تحلیل استخوان می‌شوند. تقریباً همه بیماران (95 درصد) به اصطلاح به پوکی استخوان اولیه مبتلا هستند. این پوکی استخوان یا به دلیل کمبود استروژن پس از یائسگی (در زنان) یا افزایش تحلیل استخوان در سنین بالا (هر دو جنس) ایجاد می‌شود. تنها در تعداد معدودی از بیماران پوکی استخوان (حدود پنج درصد) از دست دادن استخوان نتیجه بیماری‌های دیگر یا داروها (پوکی استخوان ثانویه) است. بیش از نیمی از مبتلایان مرد هستند.

علائم پوکی استخوان چیست؟

پوکی استخوان معمولاً به کندی ایجاد می‌شود. در ابتدا، افراد مبتلا معمولاً هیچ علامتی ندارند. فقط در برخب از منطاق بدنشان از جمله زانوهایشان درد را احساس می‌کنند. البته این دردها اغلب به عنوان اولین علائم پوکی استخوان شناخته نمی‌شوند. در برخی از بیماران، پوکی استخوان از طریق استخوان‌های شکسته قابل توجه می‌شود. آنها اغلب نتیجه آسیب‌های نامحسوس هستند. تحت شرایط خاص، حتی یک افتادن کوچک می‌تواند منجر به شکستگی ساعد شود. شکستگی‌های خودبخودی استخوان بدون دلیل قابل تشخیص نیز اولین علائم احتمالی پوکی استخوان هستند.

در مرحله پیشرفته پوکی استخوان، این موارد بیشتر رخ می‌دهد. علائم معمول پوکی استخوان اغلب به صورت شکستگی در نزدیکی لگن (مانند شکستگی گردن فمور)، شکستگی در قسمت فوقانی و تحتانی بازو و بدن مهره‌ها (شکستگی بدن مهره‌ها) است.

شکستگی‌های مهره‌ای

اگر استخوان‌های ستون فقرات (جسم مهره‌ها) در اثر پوکی استخوان آسیب ببینند، به آرامی تحت تأثیر وزن بدن یا تحت تأثیر نیروهای مکانیکی کوچک (شکستگی مرکب) فرو می‌روند. به عنوان یک قاعده، قسمت عقبی مهره دست نخورده باقی می‌ماند، در حالی که قسمت جلویی آن جدا می‌شود. در نتیجه، یک مهره گوه‌ای شکل می‌گیرد که اغلب با چندین جسم مهره‌ای که مستقیماً روی هم قرار دارند. در نتیجه، ستون فقرات به طور فزاینده‌ای به سمت جلو خم می‌شود. شکم به سمت جلو برآمده می‌شود و یک پشت گرد یا قوز ایجاد می‌شود.

چه چیزی باعث تقویت استخوان‌ها می‌شود؟

کلسیم جزء اصلی استخوان‌ها است. به استخوان قدرت می‌دهد. همچنین نقش مهمی در عملکرد اعصاب و عضلات دارد. اگر سطح کلسیم در خون کاهش یابد، از اسکلت آزاد می‌شود. یعنی از استخوان خارج می‌شود. برای جلوگیری از این امر، پزشکان 100 میلی گرم کلسیم در روز را برای بزرگسالان توصیه می‌کنند. نوجوانان کمی بیشتر نیاز دارند، 1200 میلی گرم. محصولات لبنی، کلم بروکلی و مغزها به ویژه سرشار از کلسیم هستند.

ویتامین D به انتقال کلسیم از غذا از طریق دیواره روده کمک می‌کند. همچنین استحکام استخوان را تضمین می‌کند. حتی کمبود متوسط ​​آن خطر پوکی استخوان را افزایش می‌دهد. ویتامین D تحت تاثیر اشعه‌های UVB در پوست تشکیل می‌شود. یکی از منابع ویتامین D غذاهایی مانند ماهی‌های روغنی یا چمپیون‌ها است. پروتئین‌ها برای استخوان‌ها مهم هستند. در کودکان باعث تشکیل استخوان می‌شوند و در سنین بالا اسکلت را حفظ می‌کنند. پزشکان  0.8 گرم پروتئین p.a را برای بزرگسالان و 0.9 گرم برای کودکان و نوجوانان توصیه می‌کنند.

ورزش برای استخوان‌های شما مفید است

علاوه بر رژیم غذایی مناسب و آفتاب، ورزش مهم‌ترین عنصر برای سلامت استخوان‌ها است. به خصوص در دوران کودکی و نوجوانی تاثیر مستقیمی بر تراکم استخوان دارد. اما ورزش در سنین بالا نیز رواج دارد، زیرا از تحلیل استخوان جلوگیری می‌کند.

آیا پوکی استخوان قابل درمان است؟

پوکی استخوان قابل درمان نیست، اما روند بیماری می‌تواند تأثیر مثبتی داشته باشد. نحوه درمان پوکی استخوان به طور دقیق به وسعت بیماری بستگی دارد. متخصص با اندازه‌گیری تراکم استخوان درجه شدت را تعیین می‌کند و در نتیجه پوکی استخوان را تشخیص می‌دهد. درمان همیشه ضروری است، زیرا در صورت عدم درمان، از دست دادن استخوان ادامه می‌یابد. در این صورت شکستگی‌های بیشتری با خطر بستری شدن برای مدت طولانی‌تر وجود دارد. که به نوبه خود به تقویت پوکی استخوان کمک می‌کند. افراد مبتلا نیز اغلب از درد رنج می‌برند که به طور فزاینده‌ای کیفیت زندگی آنها را مختل می‌کند.

اطلاعات کلی در مورد درمان پوکی استخوان

درمان پوکی استخوان بدون دارو شامل ورزش کافی و رژیم غذایی مناسب است. ورزش‌هایی که حس تعادل را تقویت می‌کنند، مانند یوگا یا تای چی، خطر پوکی استخوان را کاهش می‌دهند. از کاهش وزن خودداری کنید. از مصرف بیش از حد نیکوتین، الکل و کافئین خودداری کنید. هیچ ورزش رقابتی برای درمان پوکی استخوان لازم نیست! درمان موثر پوکی استخوان، برای مثال، با پیاده روی منظم آغاز می‌شود. این امر باعث تشکیل استخوان می‌شود و از جذب استخوان جلوگیری می‌کند.

شنا به عنوان درمان پوکی استخوان نیز توصیه می‌شود. کرال پشت یا سینه به مدت نیم ساعت دو بار در هفته ایده‌آل است. ایروبیک در آب و تمرینات قدرتی سبک نیز برای درمان پوکی استخوان مناسب است. ژیمناستیک خارج از استخر و تمرینات ساده پوکی استخوان را می‌توان به طور مستقل در خانه انجام داد.

رژیم غذایی به عنوان درمان پوکی استخوان

علاوه بر ورزش کافی، هر درمان پوکی استخوان شامل رژیم غذایی مناسب است. در اینجا مهم‌ترین نکات را ذکر کرده‌ایم.

یک رژیم غذایی متعادل داشته باشید. اطمینان حاصل کنید که کلسیم کافی در بدن خود دریافت می‌کنید. این ماده معدنی برای استخوان‌های سالم و قوی مهم است. متخصصان تغذیه توصیه می‌کنند که بزرگسالان 1000 میلی‌گرم کلسیم در روز از طریق غذا دریافت کنند. این ماده عمدتاً در محصولات لبنی یافت می‌شود، اما در سبزیجات سبز رنگ مانند اسفناج و کلم بروکلی و در برخی از انواع آب معدنی نیز یافت می‌شود.

علاوه بر کلسیم، ویتامین D برای ساختار استخوانی سالم بسیار مهم است. این ویتامین تضمین می‌کند که بدن کلسیم را از روده جذب کرده و آن را در استخوان‌ها می‌سازد. منابع غذایی خوب ویتامین D شامل ماهی پرچرب، تخم مرغ، کره و شیر است. پزشکان اغلب مکمل‌های ویتامین D را برای پوکی استخوان تجویز می‌کنند تا از تامین کافی آن اطمینان حاصل کنند.

پوکی استخوان و درمان گیاهی

از مصرف زیاد غذاهای تند مانند پیاز خام، سیر، فلفل قرمز، فلفل قرمز و غیره اجتناب کنید. آب میوه‌های طبیعی مصرف کنید. قهوه و الکل را از رژیم غذایی خود حذف کنید. سبزیجات ترد، تفت داده شده یا بخارپز مانند شاتوت، اسفناج، رازیانه، کلم پیچ، هویج و چغندر برای درمان پوکی استخوان بسیار مفید هستند. از نمک بسیار کم استفاده کنید. پرتقال، نارنگی، خرما، انجیر و گل رز سرشار از کلسیم هستند.

کلام آخر

پوکی استخوان که به عنوان از دست دادن استخوان نیز شناخته می‌شود، یک بیماری متابولیک اسکلت است. کاهش توده استخوانی منجر به کاهش تراکم استخوان می‌شود. این امر خطر شکستگی، به طور معمول در لگن، ستون فقرات، و ساعد را افزایش می‌دهد. به طور متوسط، زنان زودتر و بسیار بیشتر از مردان به پوکی استخوان مبتلا می‌شوند. این به این دلیل است که بسیاری از زنان یائسه دچار کمبود استروژن هستند. علاوه بر این، ساختار استخوان‌ها در زنان نسبت به مردان ظریف‌تر است که احتمال بروز پوکی استخوان در زنان را بیشتر می‌کند.